|
"ROŚLINY MIĘSOŻERNE - zwane też owadożernymi"
Zbigniew Podbielkowski, Barbara Sudnik-Wójcikowska
| Wydawnictwo: Multico |
 |
| 132 strony |
| 153 barwne zdjęcia |
| 121 rysunków |
| format 21 x 26,5 cm |
| oprawa twarda, laminowana |
| cena 45.- zł |
Zainteresowanie roślinami mięsożernymi w Polsce ciągle rośnie. Niestety zakupienie roślin nadal sprawia problemy a przede wszystkim doskwiera brak odpowiedniej literatury. Do niedawna jedynymi polskimi publikacjami były: książka "Rośliny Owadożerne" Zofii Bohuszewiczówny z 1927r i druga książka, wydana pod tym samym tytułem w 1956r, napisana przez Zbigniewa Podbielkowskiego. Publikacje te niełatwo dostać w antykwariatach a poza tym nie zawierają one informacji o hodowli roślin.
Dlatego też ucieszyłem się niezmiernie na wieść że wydawnictwo Multico (znane z doskonałych książek przyrodniczych) wydało nowa książkę o roślinach mięsożernych. Mowa tu o książce "ROŚLINY MIĘSOŻERNE, zwane też owadożernymi" autorstwa Z. Podbielkowskiego i B. Sudnik-Wójcikowskiej. Od razu gdy ją otrzymałem zabrałem się do czytania. Poniżej kilka słów o tym co zawiera książka.
Na pierwszych 20 stronach znajdziemy ogólne informacje o roślinach mięsożernych. Dowiemy się m.in. kiedy zostały odkryte ich niezwykłe zdolności, dlaczego i w jaki sposób łapią i trawią owady, w jakim środowisku występują. Zamieszczono także mapki występowania sześciu rodzin roślin mięsożernych. Pierwszą część książki kończą podstawowe zasady hodowli roślin.
Pozostałe strony (ponad 120) zawierają opisy 13 rodzajów roślin owadożernych. W każdym z nich znajdują się ogólne informacje o danym rodzaju, szczegółowy opis aparatu chwytnego z wieloma rysunkami, wskazówki dotyczące uprawy i rozmnażania roślin. Zamieszczone są mapy występowania rodzaju na kuli ziemskiej. W przypadku rodzajów obejmujących wiele zróżnicowanych gatunków (tłustosz, pływacz, rosiczka) omówione zostały poszczególne grupy ekologiczne. W tabelkach przedstawiono krótką charakterystykę (wygląd, występowanie) wybranych gatunków z każdego rodzaju. Także w tabelkach znajdziemy informacje o warunkach uprawy roślin (temperatura, światło, wilgotność powietrza, podłoże, wilgotność podłoża, przesadzanie, ochrona).
Dużym plusem książki są opisy wszystkich taksonów roślin mięsożernych występujących w Polsce wraz z mapkami. Innym atutem książki jest duża ilość (153) dobrej jakości fotografii. Na zdjęciach są nie tylko rośliny z hodowli czy uprawiane w ogrodach botanicznych ale także w środowisku naturalnym. Na koniec kilka słów o wadach. Liczba gatunków w rodzaju (str. 12) jest podawana niezbyt precyzyjnie i wydaje się że nie uwzględniono gatunków odkrytych w ostatnich latach np. Genlisea 20 (21), Heliamphora 6 (7), Byblis 2 (5) - w nawiasach wartości w.g. bazy Jana Schlauera, poza nawiasami wartości podane w książce. Prawdopodobnie podczas składu tekstu pomylono podpisy pod kilkoma zdjęciami. Na zdjęciu podpisanym "Tłustosz wulkaniczny (P. laueana)" (str. 38) z pewnością nie ma tłustosza. Na stronie 65 zamieniono podpisy pod zdjęciami "Kapturnica papuzia" a "Kapturnica purpurowa żyłkowana". Kontrowersyjne jest zalecenie przesadzania co roku gatunków z rodzajów np. dzbanecznik czy rosiczka. W.g. ksiązki "The Savage Garden" (i mojego skromnego doświadczenia) tak częste przesadzanie nie jest konieczne a dla niektórych gatunków (rosiczki pigmejskie) może być szkodliwe (łatwo uszkodzić dlugie i delikatne korzenie).
Podsumowując: Książka "ROŚLINY MIĘSOŻERNE - zwane też owadożernymi" stanowi znaczny wkład w popularyzacje roślin owadożernych w Polsce. Każdy hodowca powinien dołożyć ją do swojej biblioteczki. Informacje o uprawie roślin z pewnością będą cenne dla początkujących hodowców i pozwolą im z powodzeniem uprawiać popularne gatunki. Osoby z większym doświadczeniem z porad hodowlanych skorzystają może w mniejszym stopniu ale dowiedzą się więcej np. o rodzimych gatunkach czy procesie łapania i trawienia owadów w różnych rodzajach pułapek.
Dziękuje wydawnictwu za przekazanie książki do zrecenzowania.
1. Taki rysunek znajduje się przed opisem każdego rodzaju.
2. Dobre zdjęcia są pomocne przy rozpoznawaniu gatunków
3. Na mapie zaznaczono obszar występowania darlingtoni, w żółtej ramce opis hodowli.
4. Mapki występowania rosiczki długolistnej w polsce.
5. Tabelka z charakterystyką wybranych gatunków z rodzaju Sarracenia
SPIS TREŚCI:
Wiadomości ogólne o roślinach mięsożernych 7
Roślina owadożerna czy mięsożerna? 8
Historia odkrycia roślin mięsożernych 8
Miejsce w systematyce i rozmieszczenie geograficzne 10
Formy życiowe 13
Wymagania siedliskowe 13
Przyczyny mięsożerności roślin 16
Specyficzne substancje wydzielane przez rośliny mięsożerne 16
Powabnie i aparaty chwytne 16
Podstawowe zasady uprawy 18
Charakterystyka i uprawa roślin mięsożernych 23
Rośliny z urządzeniami chwytnymi wydzielającymi lepki śluz, działającymi biernie 24
Rosolistnik (Drosophyllum) 24
Chwytanie i trawienie ofiary 25
Obszar występowania i siedlisko 26
Pochodzenie nazwy 26
Warto wiedzieć 27
Uprawa 27
Rozmnażanie 27
Byblis (8yblis) 28
Chwytanie i trawienie ofiary 30
Obszar występowania i siedlisko 32
Pochodzenie nazwy 32
Uprawa 32
Rozmnażanie 32
Rośliny z urządzeniami chwytnymi wydzielającymi lepki śluz, działającymi czynnie 33
Tłustosz (Pinguicula) 33
Chwytanie i trawienie ofiary 34
Obszar występowania i grupy ekologiczne 40
Gatunki rodzime 42
Pochodzenie nazwy 45
Warto wiedzieć 45
Uprawa 45
Rozmnażanie 46
Rosiczka (Drosera) 47
Chwytanie i trawienie ofiary 49
Obszar występowania i grupy ekologiczne 53
Gatunki rodzime 57
Pochodzenie nazwy 59
Warto wiedzieć 59
Uprawa 60
Rozmnażanie 60
Rośliny z urządzeniami chwytnymi działającymi jak wilcze doły lub więcierze 61
Kapturnica (Sarracenia) 61
Chwytanie i trawienie ofiary 62
Obszar występowania i siedlisko 67
Pochodzenie nazwy 68
Warto wiedzieć 68
Uprawa 68
Rozmnażanie 70
Darlingtonia (Darlingtonia) 72
Chwytanie i trawienie ofiary 73
Obszar występowania i siedlisko 75
Odkrycie darlingtonii i pochodzenie jej nazwy 75
Uprawa 76
Rozmnażanie 76
Heliamfora (Heliamphora) 77
Chwytanie i trawienie ofiary 78
Obszar występowania 80
Odkrycie heliamfory i pochodzenie jej nazwy 80
Uprawa 81
Rozmnażanie 81
Dzbanecznik (Nepenthes) 82
Chwytanie i trawienie ofiary 85
Obszar występowania 89
Odkrycie dzbaneczników i pochodzenie ich nazwy 89
Warto wiedzieć 92
Uprawa 92
Rozmnażanie 93
Cefalotus (Cephalotus) 95
Chwytanie i trawienie ofiary 96
Obszar występowania i siedlisko 98
Odkrycie cefalotusa 98
Pochodzenie nazwy 98
Uprawa 98
Rozmnażanie 98
Żenlisea (Genlisea) 99
Chwytanie i trawienie ofiary 100
Obszar występowania i siedlisko 101
Odkrycie żenlisei 102
Uprawa 103
Rozmnażanie 103
Rośliny z urządzeniami chwytnymi w postaci dwóch szybko zamykajdcych się klapek 104
Muchołówka (Dionaea) 104
Chwytanie i trawienie ofiary 105
Obszar występowania i siedlisko 108
Odkrycie muchołówki 108
Pochodzenie nazwy 108
Uprawa 109
Rozmnażanie 109
Aldrowanda (Aldrovanda) 110
Chwytanie i trawienie ofiary 111
Obszar występowania i siedlisko 114
Odkrycie aldrowandy 115
Pochodzenie nazwy 115
Uprawa 115
Rozmnażanie 115
Rośliny z urządzeniami chwytnymi działającymi jak pułapka na myszy, z klapką otwierającd się tylko do wnętrza 116
Pływacz (Utricularia) 116
Chwytanie i trawienie ofiary 118
Obszar występowania i grupy ekologiczne 121
Gatunki rodzime 125
Pochodzenie nazwy 125
Uprawa 125
Rozmnażanie 127
Literatura 128
Źródła rycin i map 129
Skorowidz polskich i łacińskich nazw roślin 129
SPIS GATUNKÓW OPISANYCH W KSIĄŻCE:
| Nazwa łacińska (nr. str.) |
Nazwa polska (nr. str.) |
Aldrovanda 12, 13, 17, 18, 20, 110-115
- vesiculosa L. 15, 110-115
Brocchinia 12, 80
Byblis 12, 13, 17, 18, 20, 28-32
- gigantea Lindl. 28, 29, 30, 32
- liniflora Salisb. 29, 30, 32
Cephalotus 12, 17, 18, 20, 95-98
- follicularis Labill. 95-98
Darlingtonia 12, 17, 18, 20, 72-76
- californica Torr. 16, 72-76
Dionaea 9, 12, 13, 1 6, 17, 18, 20, 104-109, 111
- muscipula Ellis ex L. 13, 21, 104-109
Drosera 12, 13, 1 6, 17, 18, 20, 47-60, 80
- adelae F. Muell. 54, 55
- aliciae Hamet 51, 55
- anglica Huds. 13, 14, 54, 57, 58, 59
- binata Labill. 48, 51, 55
- brevifolia Pursh 48, 55
- burmanni Vahl. 13, 60
- capensis L. 47, 51, 53, 56
- capillaris Poir. 53, 56
- cuneifolia L. ex Jackson 48, 55
- dichrosepala Turcz. 48, 56
- ericksonae Diels 48, 55
- erythrorhiza Lindley 13, 1 6, 54, 55
- filiformis Rafin 54, 56
- indica L. 55, 60
- intermedia Hayne 54, 58, 59
- macrophylla Lindley 13
- montana St. Hill. 48
- neocaledonica Hamet 48
- x obovata Mert. et W.D.J. Koch 58, 59
- peltata Sm. ex Willd. 54, 56, 60
- prolifera C.T. White 16, 51, 54, 56
- pulchella Lehm. 54, 56, 60
- pygmaea DC. 54, 56, 60
- ramellosa Lehm. 51
- regia Step. 48
- roseana N. Marchant et A. Lowrie 51
- rotundifolia L. 9, 11, 14, 54, 57, 59, 75
- schizandra Diels 16, 51, 55
- scorpioides Planchon 48
- spilos N. Marchant et A. Lowrie 48
- stolonifera Endl. 53, 56
- villosa St. Hill. 51, 55
- zonaria Planch. 54
Drosophyllum 12, 13, 17, 18, 20, 24-27
- lusitanicum Link 1 6, 24-27
Genlisea 12, 13, 17, 18, 20, 80, 99-103
- africana Oliver 13, 100, 102
- angolensis Good 102
- aurea A. St. Hil. 100, 103
- filiformis A. St. Hil. 103
- guianensis N.E. Br. 101, 103
- hispidula Stapf 100, 102, 103
- margaretae Hutchinson 102
- ornata Marl. ex Benj. 100, 103
- pygmaea A. St. Hil. 100
- repens Benj. 100, 101, 103
- violacea A. St. Hil. 99, 100
Heliamphora 12, 17, 18, 20, 77-81, 87, 97
- heterodoxa Steyermark 78, 79, 81
- ionasi Maguire 79, 81
- minor Gleason 79, 81
- nufans Bentham 77, 78, 80, 81
- tatei Benth 81
Ibicella 12
Nepenthes 12, 13, 15, 17, 18, 20, 82-94, 96, 97
- alata Blanco 83, 87, 90, 92
- albo-marginata Lobb ex Lindl. 16, 83, 86, 89, 90, 92
- ampullaria Jack 83, 85, 86, 87, 90, 91
- bicalcarata Hook 87, 90, 92
- carunculata Danser 86
- distillatoria L. 82
- gracilis Korth. 90, 91
- madagascariensis Poir. 86
- maxima Reinw. 87, 91
- melamphora BI. 83, 85
- merrilliana Macf. 83
- mirabilis Druce 15, 83, 84, 85, 91
- 'Mixta' 86
- pervillei BI. 83
- phyllamphora Stapf. 85
- rafflesiana Jack 83, 85, 86, 87, 90
- - var. nivea 87
- rajah Hook 87, 91, 92
- reinwardtiana Miq. 86, 87, 91
- sanguinea Lindl. 87, 90, 92
- talangensis J. Nerz et A. Wistuba 87
- treubiana Warb. 16, 89
- truncata Mac. 86, 91
- veitchii Hook. 83, 87
- x venfrata Sivertsen 92
- ventricosa Blanco 8, 9, 86, 87, 91, 92
- vieillardi Hook. 84
- villosa Hook. 87, 88, 90
Pinguicula 12, 13, 17, 18, 20, 21, 33-46
- agnata Casper 36, 42, 44, 45, 46
- alpina L. 41, 42
- antarctica Vahl 42
- balcanica Casper 34, 43
- bicolor Woł. 42
- caerulea Walt. 14, 35, 42, 43
- calyptrata H.B.K. 42
- corsica Bern. et Gren. ex Gren. et Godr. 35, 43
- cycolsecta Casper 35
- elatior Michx. 43
- emarginata S.Z.Ruiz et J. Rzedowski 35
- filifolia Wright et Griseb. 37
- fiorii F. Tammaro et L. Pace 37
- gracilis S. Zamudio 37
- grandiflora Lam. 41, 44, 45
- gypsicola Brandegee 41, 42, 43, 45, 46
- hirtiflora Ten. 34, 44
- laueana F. Speta et F. Fuchs 38
- lignicola Barnh. 13
- longifolia Ram. ex DC. 37, 43
- lusitanica L. 34, 42, 44
- lutea Walt. 33, 35, 44
- moctezumae S. Zamudio et R.Z.Ortega 36, 46
- moranensis H.B.K. 13, 35, 42, 43, 45, 46
- planifolia Chapm. 35, 38
- primuliflora Wood et Godfrey 35, 38, 42, 44, 46
- pumila Michx. 34, 43
- vallisneriifolia Webb 13, 18, 34, 44
- villosa L. 34, 41, 44
- vulgaris L. 14, 41, 42, 45, 75
- - ssp. bicolor ((Nordst.) Woł.) A. Lóve et D. Lóve 41, 42, 45
- - ssp. macroceras Link 75
- - ssp. vulgaris 41, 42, 45
Polypompholyx 12
Roridula 29
Sarracenia 12, 13, 16, 17, 18, 20, 21, 61-71, 80, 96
- alafa Wood 66, 69
- drummondii Croom 61
- flava L. 8, 15, 16, 62, 63, 64, 66, 67, 69, 70, 71
- leucophylla Raf. 15, 62, 63, 64, 66, 69, 70
- minor Wat. 66, 69, 70
- oreophila (Kearney) Wherry 63, 69
- psittacina Michx. 62, 64, 65, 69, 70
- purpurea L. 62, 67, 68, 69, 70
- - ssp. venosa Raf. 64, 65
- rubra Walt. 65, 69
- - ssp, gulfensis Schnell 13, 63
Triphyophyllum 12
Utricularia 12, 13, 15, 17, 18, 20, 80, 116-127
- alpina Jacquin (= U. monfana Jacq.) 117, 122, 123, 124
- australis R. Br. 117, 119, 125, 126, 127
- benjaminiana Oliver 117
- calcyfida Benj. 122
- clandestina Nutt. ex A. Gray 122, 124
- cymbantha Oliver 117, 123
- dichotoma Labill. 118, 122, 124
- flaccida A. DC. 118
- foliosa L, 123
- gibba L. 123, 124
- humboldtii R.H. Schomburgk 123
- intermedia Hayne 125, 126
- livida E. Mey. 118, 122, 124
- longifolia Gardn. 116, 117, 118, 124
- mannii Oliver 122
- menziesii R. Br. 119, 122, 124
- minor L. 125, 126
- nelumbifolia Gardn. 13
- ochroleuca R, Hartm, 117, 125, 127
- purpurea Walt. 118
- reniformis St, Hil, 118, 123, 124
- sandersoni Oliver 122, 124
- subulata L, 117
- tricolor St. Hil, 124
- vulgaris L. 15, 117, 119, 123, 125
|
aldrowanda 12, 13, 17, 18, 20, 110-115
- pęcherzykowata 15, 110-115
bromelia 123
byblis 12, 13, 16, 17, 18, 20, 28-32
- Inowa 29, 30, 32
- wielka 28, 29, 30, 32
cefalotus 12, 17, 18, 20, 95-98
- bukłakowaty 95-98
darlingtonia 12, 17, 18, 20, 72-76
- kalifornijska 16, 72-76
dzbanecznik 12, 13, 15, 17, 18, 20, 82-94, 96, 97
- amforolistny 85
- beczułkowaty 83, 85, 86, 87, 90, 91
- białobrzegi 16, 83, 86, 89, 90, 92
- bukietnicowy 83, 85, 86, 87, 90
-- odm. śnieżna 87
- czarnoamforowy 83, 85
- dwuostrogowy 87, 90, 92
- krwisty 87, 90, 92
- madagaskarski 86
- Merrilla 83
- mięsisty 86
- 'Mixta' 93
- oskrzydlony 83, 87, 90, 92
- owłosiony 87, 88, 90
- Perville'a 83
- przedziwny 15, 83, 84, 85, 91
- radży 87, 91, 92
- Reinwardta 86, 87, 91
- rozdęty 8, 86, 87, 91, 92
- smukły 90, 91
- talangenski 87
- Treuba 16, 89
- ucięty 86, 91
- Veitcha 83, 87, 91
- Vieillarda 84
- wielki 87, 91
- wybrzuszony 92
heliamfora 12, 17, 18, 20, 77-81, 87, 97
- drobna 79, 81
- Jonasa 79, 81
- zmienna 78, 79, 81
- zwisła 77, 78, 80, 81
kapturnica 12, 13, 16, 17, 18, 20, 21, 61-71, 73, 78, 80, 96
- białolistna 15, 62, 63, 64, 66, 69, 70
- czerwona 65, 69
- - zatokowa 13, 63
- drobna 66, 69, 70
- naskalna 63, 69
- oskrzydlona 66, 69
- papuzia 62, 64, 65, 69, 70
- purpurowa 62, 67, 68, 69, 70
- - żyłkowana 64, 65
- żółta 8, 15, 16, 62, 63, 64, 66, 67, 69, 70, 71
muchołówka 9, 12, 13, 16, 17, 18, 20, 104-109, 111, 112, 115
- amerykańska 13, 21, 104-109
pływacz 12, 13, 15, 17, 18, 20, 80, 116-127
- Benjamina 117
- długolistny 116, 117, 118, 124
- drobny 125, 126
- garbaty 123, 124
- górski 117, 122, 123, 124
- Humboldta 123
- krótkoostrogowy 117, 125, 127
- lotosolistny 13
- łódkowaty 117, 123
- Manna 122
- Menziesa 119, 122, 124
- nerkowaty 118, 123, 124
- niedostępny 122, 124
- purpurowy 118
- rozwidlony 118, 122, 124
- Sandersona 122, 124
- skąponasienny 123
- szydlasty 117
- śniady 118, 122, 124
- średni 125, 126
- trójbarwny 124
- wapieniolubny 122
- wątły 118
- zachodni 117, 119, 125, 126, 127
- zwyczajny 15, 117, 119, 123, 125
rosiczka 9, 12, 13, 16, 17, 18, 20, 47-60, 75, 80
- Adeli 54, 55
- Alicji 51, 55
- Burmanna 13, 60
- cieniolubna 16, 51, 55
- czerwonobulwkowa 13, 16, 54, 55
- długolistna 13, 14, 54, 57, 58, 59
- dwudzielna 48, 51, 55
- Erickson 48, 55
- górska 48
- indyjska 55, 60
- klinolistna 48, 55
- kosmata 51, 55
- królewska 48
- krótkolistna 48, 55
- maleńka 54, 56, 60
- nadobna 54, 56, 60
- nitkowata 54, 56
- nowokaledońska 48
- okrągłolistna 9, 11, 14, 54, 57, 59
- owalna 58, 59
- pasiasta 54
- plamista 48
- pośrednia 54, 58, 59
- przerastająca 16, 51, 54, 56
- przylądkowa 47, 51, 53, 56
- rozłogowa 53, 56
- różana 51
- różnodziałkowa 48, 56
- skręcona 48
- tarczowata 54, 56, 60
- ulistniona 51
- wielkolistna 13
- włosowata 53, 56
rosolistnik 12, 13, 17, 18, 20, 24-27
- portugalski 16, 24-27
Tłustosz 12, 13, 1 6, 17, 18, 20, 21, 33-46, 117
- alpejski 41, 42
- bałkański 34, 43
- błękitny 14, 35, 42, 43
- długolistny 37, 43
- drobny 34, 43
- dwubarwny 41, 42
- Fioriego 37
- gipsolubny 41, 42, 43, 45, 46
- kapturkowaty 42
- korsykański 35, 43
- Moctezumy 36, 46
- morański 13, 35, 42, 43, 45, 46
- nadrzewny 13
- obrzeżony 35
- okrągławy 35
- owłosiony 34, 41, 44
- pierwiosnkowaty 35, 38, 42, 44, 46
- płaskolistny 35, 38
- południowy 42
- portugalski 34, 42, 44
- pospolity 14, 41, 42, 45, 75
-- dwubarwny 41, 42, 45
-- typowy 41, 42, 45
-- wielkoostrogowy 75
- smukły 37
- szorstkokwiatowy 34, 44
- wallisneriolistny 13, 18, 34, 44
- wąskolistny 37
- wielkokwiatowy 41, 44, 45
- wulkaniczny 38
- zapoznany 36, 42, 44, 45, 46
- żółty 33, 35, 44
żenlisea 12, 13, 17, 18, 20, 80, 99-103
- afrykańska 13, 100, 102
- angolska 102
- fioletowa 99, 100
- gujańska 101, 103
- maleńka 100
- Małgorzaty 102
- nitkowata 103
- ozdobna 100, 103
- rozłogowa 100, 101, 103
- szorstka 100, 102, 103
- złocista 100, 103
|
|
